Τουρκία, η «επόμενη ημέρα» προ των πυλών στην γειτονική χώρα.

Μέρος Β’

 (Τουρκία, ο «κακός μας  γείτονας»  που δεν μπορούμε να αλλάξουμε).

Την αντίστοιχη και επίμαχη περίοδο που εξετάσαμε στο Α’ ΜΕΡΟΣ της ανάλυσης αυτής, την πορεία ανόδου του νέο-ισλαμικού ρεύματος στην Τουρκία -με την κοινωνική και πολιτιστική ηγεμονία και ανοδική πορεία  του «Δικτύου Φ. Γκιουλέν»- στην Ελλάδα την επίμαχη περίοδο έχουμε ανάλογα φαινόμενα «Εθνικιστικής έξαρσης με επίκεντρο το «Μακεδονικό ζήτημα».

Μπορεί κανείς εύκολα να παραλληλίσει αλλά να προσπαθήσει να δει και να συγκρίνει έστω -με αναλογικό πάντα τρόπο-  όλα όσα συντελούνταν και στην Ελλάδα, με την επιστροφή ενός ισχυρού ρεύματος νέο-συντηρητισμού και εθνικιστικού παροξυσμού, που ξεκίνησε να αναπτύσσεται στη χώρα μας.

Θα μπορούσε να συγκριθεί -τηρουμένων πάντα των αναλογιών – αυτή η δυναμική είσοδος του νέο συντηρητισμού στην Χώρα μας,  με το κατά αναλογία αντίστοιχο εθνικιστικό λόγο που εξέπεμπε ο προηγούμενος αρχιεπίσκοπος της Ελλάδος, Χριστόδουλος  Παρασκευαϊδης,  ο οποίος ασκούσε σημαντική επιρροή στα συντηρητικά στρώματα της ελληνικής κοινωνίας, με έναν λόγο στον οποίο συχνά προσέδιδε ισχυρά ξενοφοβικά και ρατσιστικά χαρακτηριστικά, που εκπορεύονταν με έντονα εθνικιστική ρητορική –εντελώς ξένο με τον εκκλησιαστικό ορθόδοξο λόγο-  που επηρέαζαν σημαντικά τμήματα της κοινωνίας και τα κοινωνικοπολιτικά δρώμενα  την περίοδο εκείνη στην Ελλάδα. (να θυμηθούμε μόνο τα 3,000.000! υπογραφές που είχε συγκεντρώσει η Εκκλησία, εναντίον της απόφασης της τότε κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, για την διαγραφή του θρησκεύματος από τις Αστυνομικές Ταυτότητες, με τη δεξιά…του κυρίου να συμπορεύεται και να συμπαρατάσσεται ανοικτά με την επίσημη  ελληνική Δεξιά, προσδίδοντας της ακροδεξιό χρώμα..).

Όσα ακολούθησαν στην ελληνική κοινωνία έκτοτε ήταν εξόχως δυστοπικό ώστε πολλοί συμπολίτες μας, από ένα ευρύτερο φάσμα κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων,  -από την άκρα δεξιά έως την άκρα αριστερά-,  άρχισαν να υιοθετήσουν μια εθνικιστική ρητορική μίσους και μιας δήθεν εναντίωσης στην «νέο-ταξική παγκοσμιοποίηση» -όπως αυτοχαρακτηρίζονται έως και σήμερα, πολλές ακραίες θρησκευτικές και πολιτικές σέχτες.  

Σε αυτές τις κοινωνικές δυνάμεις η επίσημη εκκλησία ασκούσε ισχυρή επιρροή και λόγο αποκτώντας ακόμα και ηγεμονικό ρόλο, ώστε να πρωταγωνιστήσει η ίδια και στην …. εξωτερική πολιτική της χώρας!!  (υπενθυμίζουμε τον πρωταγωνιστικό της ρόλο στο «Μακεδονικό ζήτημα».

Έτσι συνέβαλε αποφασιστικά η ηγεσία της εκκλησίας της Ελλάδας με την ανάμειξή της  στα πολιτικοκοινωνικά ζητήματα, δίνοντας για πολύ καιρό τον συντηρητικό τόνο στην ελληνική κοινωνία, μαζί με τις ισχυρές συμπάθειες αλλά και την επιρροή της είτε σε πολιτικά πρόσωπα είτε κυρίως σε συντηρητικές – εθνικιστικές απόψεις τις οποίες έσπειρε απλόχερα στην ελληνική κοινωνία,  για να βρουν γόνιμο έδαφος σύντομα σχετικά οι ακροδεξιές απόψεις, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην άνοδο της ακροδεξιάς και του νεοναζισμού στη χώρα….

Επανερχόμενοι όμως στην Τουρκική κοινωνική πραγματικότητα -που στο Α’ ΜΕΡΟΣ της ανάλυσης μας αυτής επιχειρήσαμε να προσεγγίσουμε, ενώ στο  Β’ ΜΕΡΟΣ της ανάλυσης αυτής επιχειρούμε να οδηγηθούμε σε βασικά συμπεράσματα, για την μακρόχρονη και ισχυρή υποστήριξη -είτε πολιτική, είτε ιδεολογική, είτε ακόμα κοινωνική και πολιτιστική – που παρέχουν στην Τουρκική πολιτική και οικονομική ελίτ,  με την ηγεσία του Τ. Ερτογάν.

Είναι, όπως προκύπτει από την συνέχεια της ανάλυσή μας, ευρύτερες οι  «συντηρητικές αλλά και προοδευτικές δυνάμεις»,  που στήριξαν το κόμμα του AKP και τον ίδιο  που ηγεμονεύει πολιτικά τα τελευταία 20 χρόνια στην χώρα.

Στο ίδιο κοινωνικοπολικό μπλοκ υποστήριξης κατά την επίμαχη ύστερη περίοδο -σταδιακά και διαδοχικά- παρατηρούμε ότι παρέχουν την πολιτική υποστήριξη τους, εκτός από το ακροδεξιό- εθνικιστικό αλλά και ισλαμικό- κόμμα του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP), -κόμμα ακροδεξιών κατευθύνσεων με ακραία εθνικιστική πολιτική ρητορική που υπερκαλύπτει ακόμα και τους φασίστες «Γκρίζους Λύκους».

Όπως προκύπτει από την πολιτική ανάλυση των κομματικών ανακατατάξεων φαίνεται να έχουν ουσιαστικά αυτές ενσωματωθεί ατύπως στο μπλοκ των ακραίων υποστηρικτών του κ. Ερτογάν, μέσα από την συμπόρευσή τους με το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης του κ. Ντ. Μπαχτσελί.

Έτσι το MHP παρέχει στον Τ. Ερτογάν μόνιμη και σταθερή στήριξη, με κοινοβουλευτική στήριξη προς το AKP, αποκτώντας έναν σχετικά σημαντικό  και σταθερό κυβερνητικό εταίρο.  Στις γενικές εκλογές του 2018, το κόμμα του Devlet Bahçeli ενώνεται με την προεδρική εκστρατεία του AKP και του Ρετζέπ Ταϊγίπ Ερντογάν.

Τέλος, ξεχωριστό αλλά ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης, η σαφής «κριτική υποστήριξη» αλλά και μετέπειτα συμπόρευση που παρέχει προς τον Τ. Ερτογάν, το μικρό, αλλά ιστορικό κόμμα της «άκρας αριστεράς» …. Vatan (Πατρίδα), πρώην Εργατο-Αγροτικού κόμματος της Αριστερής – Μαοϊκής προέλευσης, του γνωστού σε εμάς προέδρου του κ. Ντογού Περιντσέκ (Doğu Perinçek), με την γνωστή και με μεγάλη σε έκταση κυκλοφορίας, ιστορική ημερήσια εφημερίδα, Aydınlık.

Η συγκεκριμένη «ιστορική»  για την τουρκική αριστερά προσωπικότητα, του κ. Dogu Perincek, ο οποίος φαίνεται να έχει αναλάβει ενεργό ρόλο -αμέσως μετά «το πραξικόπημα του 2016» και εντεύθεν σημαντικό ρόλο, «ως άτυπου ειδικού συμβούλου» για θέματα στρατηγικής του Τ. Ερτογάν!

Όπως πληροφορούμαστε μάλιστα αποτελεί έναν από τους σημαντικούς θεωρητικούς πολιτικούς εκφραστές που εισηγήθηκαν στον πρόεδρο της Τουρκίας, -ως φορέας των απόψεων που του αποδίδονται, τις υποστηρίζει έκτοτε δημόσια και ο ίδιος ο κ. Doğu Perinçek-, να έχει εισηγηθεί «την ριζική στροφή της Τουρκίας προς την Ρώσσο – Κινέζικη γεωπολιτική στρατηγική προσέγγισης, με τον νέο και ευρύτερο Ρωσσό-Ασιατικό προσανατολισμό της Τουρκίας.

Αυτό κατά τον ίδιο τον κ. Dogu Perincek θα πρέπει να αποτελεί την αλλαγή γεωστρατηγικής κατεύθυνσης, της νέας και ανερχόμενης ισχυρής Τουρκίας ως ισχυρής περιφερειακής δύναμης με γεωπολιτικό και στρατηγικό βάθος και προοπτική για να αποκτήσει σημαντικά οφέλη η χώρα του, την οποία «ντύνει» ως είθισται στο δημόσιο λόγο του και με τον ανάλογο αντιαμερικανισμό και αντι-ιμπεριαλισμό!

Αυτή η «νέα στρατηγική» θεωρείται ως το  ισχυρότερο αντίβαρο κατά τον ίδιο, που όπως φαίνεται «ενστερνίζεται και βολεύει» τον Τ. Ερτογάν, απέναντι στις ανίσχυρες προσωρινά και πολλαπλά διασπασμένες δυτικόφιλες δυνάμεις του «στρατοκρατικού Κεμαλισμού», -που μπορεί ορθώς να τους χρεώνονται τα διαχρονικά στρατιωτικά και συνταγματικά πραξικοπήματα, με τις αλλεπάλληλες στρατιωτικές  δικτατορίες-, των δυτικόφιλων οικονομικών κύκλων στην Τουρκία.

Θεωρείται ότι, -αυτήν ειδικά την περίοδο- συγκρούονται στην Τουρκία η αντιπαράθεση μεταξύ της ισχυρής και ανερχόμενης άνοδου της νέας συμμαχίας των 6 κομμάτων «της Κεμαλικής κατά βάση αντιπολίτευσης»,  οι δύο αντίπαλες και κυρίαρχες στρατηγικές, απέναντι σε μια φαινομενικά «ετερόκλητο» -αλλά δυναμικά ανερχόμενη οικονομική ελίτ- που έχει συνταχθεί γύρω από τον Τ. Ερτογόν αποκομίζοντας ασύλληπτα κέρδη με ισχυρή πολιτική επιρροή…

Έτσι μπορεί ο κ. Τ. Ερτογάν -αρχικά είτε ως Δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, είτε κατόπιν ως Πρωθυπουργός και τώρα ως Πρόεδρος, να παραμένει κυρίαρχος στο κεντρικό προσκήνιο ως αδιαμφισβήτητος ηγέτης,  που μετά τις πρόσφατες αλλαγές που επέφερε ο ίδιος και το κόμμα του ΑΚP στο κοινοβουλευτικό και συνταγματικό σύστημα της χώρας του, μένει όμως αυτό να επιβεβαιωθεί και να επικαιροποιηθεί, στην επικείμενη και αναμενόμενη επανεκλογή του, σε 1 χρόνο το αργότερο.

Μετά την τελευταία εκλογή του ως Προέδρου (αντί του Πρωθυπουργού) απευθείας από τον Λαό,  φαίνεται να οδεύει -όπως πολλοί  ομολογούν -ως πρόσωπο, να απέρχεται μετά τη «διαφαινόμενη εκλογική του ήττα».

Είναι όμως αυτό πολιτικά εφικτό?

Εκείνο που παραμένει ως αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα  στην Τουρκία  είναι ότι ακόμα και αν ηττηθεί ο Ρετσέπ Ταγίπ Ερτογάν,  ο «Ερτογανισμός» έχει βάλει βαθιές τις ρίζες του στη χώρα αυτή..

Όπως όλα δείχνουν οι εξελίξεις στο ΑKP και στην ίδια την Τουρκία την «επόμενη ημέρα»  δεν θα είναι μια εύκολη υπόθεση μετάβασης, που απαιτεί από μόνη της η συνεργασία των 6 ήδη συνασπισθέντων εκλογικά κομμάτων, εναντίον του Τούρκου προέδρου..

Όσοι γνωρίζουν και παρακολουθούν τα «εσωτερικά τεκταινόμενα» στην Χώρα  αλλά και τις πολύ πρόσφατες περιφερειακές εξελίξεις που βρίσκονται σε μεγάλη ρευστότητα, μετά την εισβολή  της Ρωσίας και τον εξελισσόμενο πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας, σε συνδυασμό με την στρατηγική επιλογή και τακτική της Τουρκίας να παραμείνει σε ρόλο –«επιτηδείου ουδέτερου»- αντιλαμβάνονται την πολιτική δυναμική που αποκτούν οι εξελίξεις στο εξωτερικό αλλά και στο εσωτερικό της Τουρκίας.

Είναι αυτές οι εξελίξεις και ο χειρισμός τους εκ μέρους της Τουρκικής ηγεσίας που τις κρίσιμες στιγμές αυτής της πολύ σοβαρής σύγκρουσης στην καρδιά της Ευρώπης,  βρήκε ως ευκαιρία η Τουρκική ηγεσία και ο Ταγίπ Ερτογάν, που την καθιστούν οι «Δυτικοί» σημαντική και χρήσιμη ως χώρα,  ώστε να τις προτείνεται από τον «διεθνή παράγοντα» και ως εν δυνάμει εγγυήτρια  δύναμη,  (μαζί με τη Μεγ. Βρετανία και τις ΗΠΑ) για την «επόμενη ημέρα» στην Ουκρανία!

Είναι φανερό ότι τέτοιες εξελίξεις δίνουν την θαυμάσια ευκαιρία  στον Τ. Ερτογάν να «επανέλθει» δριμύτερος ώστε να αποτελέσει ξανά ο ίδιος και η Χώρα του, ως «ισχυρός περιφερειακός παίκτης» που συμμετέχει ενεργά στη διαμόρφωση των περιφερειακών εξελίξεων δίνοντας και τον αντίστοιχο τόνο στις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στη χώρα του.

Οι πολιτικοί αντίπαλοι του προέδρου Ερτογάν ήδη αντιλαμβάνονται ότι υπάρχουν απρόβλεπτες εξελίξεις ώστε η «μετάβαση» με κοινοβουλευτικούς όρους εναλλαγής στη χώρα τους δεν θα ήταν έτσι και αλλιώς μια εύκολη υπόθεση.  Αυτή όταν και εφόσον  πραγματοποιηθεί -όπως και οι ίδιοι επιδιώκουν-,  απαιτείται  να γίνει με κοινωνική και πολιτική ομαλότητα, ενώ απεύχονται το ακραίο αλλά και υπαρκτό ενδεχόμενο- ώστε ίσως οδηγήσουν οι επικείμενες εξελίξεις τη χώρα σε απρόβλεπτες καταστάσεις…

Οι τελευταίες περιφερειακές εξελίξεις φαίνεται να αναθεωρούν την αρχική αισιόδοξη εκτίμηση τους για τις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία, με την αρχική πεποίθηση για την επικείμενη εκλογική ήττα του Τ. Ερτογάν στις προεδρικές εκλογές, η οποία δεν θα είναι -όπως αρχικά φαίνονταν- εύκολη υπόθεση.

Εξετάζοντας διαχρονικά την εσωτερική κατάσταση στην Τουρκία τρία βασικά συμπεράσματα προκύπτουν σχεδόν αβίαστα.

Το πρώτο έχει σχέση με το τί αποτελεί προοδευτικό και τί είναι συντηρητικό στην Τουρκία διαχρονικά, σε σχέση με όλα όσα προσδιορίζονται στην Δύση αλλά και στην πολιτική επιστήμη, όπως  εν τέλει λειτουργούν οι «φιλελεύθερες και αντιπροσωπευτικές δημοκρατίες» στη Δύση.

Στην Τουρκία κάτι τέτοιο δεν ίσχυε ουδέποτε!

Να υπενθυμίσουμε μόνο την γνωστή παλαιά ρήση, ενός πρώην πρωθυπουργού και σημαντικού μετριοπαθούς πολιτικού της Τουρκία, του Τουργκούτ Οζάλ, (Turgut Özal), ο οποίος πίστευε «στην ελληνοτουρκική φιλία» και στην Ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας. Απάντησε ως εξής στο κεντρικής σημασίας «θεσμικό πολιτικό πρόβλημα της δημοκρατίας» στην Τουρκία.

«Εάν εφαρμόσουμε την Δημοκρατία -όπως μας τη ζητούν οι φίλοι μας στη Δύση να λειτουργήσει και στη χώρα μου, τότε η Τουρκία θα διαλυθεί ως χώρα!»

Όσο για τη νεότερη και μεταγενέστερη δεύτερη διαπίστωση, μπορούμε να ισχυριστούμε -με σχετική βεβαιότητα πάντα- ότι τέτοιου τύπου αυταρχικά καθεστώτα  λειτουργούν ουσιαστικά ως επίφαση αστικής δημοκρατίας, ενώ επί της ουσίας είναι σκληρές «συνταγματικές δικτατορίες».

Το τρίτο συμπέρασμα είναι ότι, το προοδευτικό, το δίκαιο και ριζοσπαστικό στην Τουρκία το εκπροσωπούν αυτή την στιγμή αλλά και διαχρονικά στην πρόσφατη ιστορία της Χώρας αυτής – η σαφής υποστήριξη και αλληλεγγύη όλων μας προς το HDP, Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών,  Halkların Demokratik Partisi, ως τη βασική δημοκρατική πολιτική συνιστώσα στην Τουρκία, που την συναποτελούν η συνεργασία των Κουρδικών αλλά και των Τουρκικών και έτερων λαών που ζούνε στην Τουρκία και την βαθιά φτωχή Ανατολία.

Υπενθυμίζουμε ότι ο ηγέτης του HDP κ. Σελαχατίν Ντεμιρτάς βρίσκεται από το 2016, φυλακισμένος με 140 χρόνια φυλακή!! ……με τις γελοίες και προκλητικά ανυπόστατες κατηγορίες.

Δημήτρης Τεμουρτζίδης, είναι μέλος της Σοσιαλιστικής Προοπτικής,