Σκέψεις με αφορμή την τοποθέτηση του τέως Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, (στο 7ο Οικονομικό Forum των Δελφών 2022(1))
Σε έναν κόσμο στον οποίο οι διεθνείς προκλήσεις απαιτούν διεθνή συνεργασία, συντονισμό και αποδοχή των κοινών συμπεφωνημένων κανόνων του Διεθνούς Δικαίου, η επιδίωξη αλά κάρτ κανόνων μεταξύ των κρατών, που επιδιώκει η Τουρκία, στη βάση του συσχετισμού στρατιωτικής ισχύος, εκτροχιάζουν το σύστημα διεθνούς ασφάλειας και ειρήνης στην περιοχή μας και ευρύτερα.
Αυτή η παρατήρηση λειτουργεί και αντίστροφα. Ο εκτροχιασμός του συστήματος ασφάλειας και ειρήνης, από άρνηση των διεθνών δρώντων να προβούν στην ενδυνάμωση και εμπέδωσή των υφισταμένων κανόνων, εξαιτίας της σύγκρουσης εφήμερων συμφερόντων, θέτει τις βάσεις για αλλαγή αυτών των κανόνων και φαλκίδευσης των προοπτικών μακροχρόνιας ευημερίας.
Προφανώς, ο πόλεμος στην Ουκρανία με υπεύθυνη τη Ρωσία, αλλά όχι αμελητέα υπεύθυνους το ΝΑΤΟ, την Ε.Ε., τις Η.Π.Α. και τη Γερμανία, δημιουργούν νέα δεδομένα και αμφισβήτηση του υφισταμένου πλαισίου διεθνών σχέσεων.
Η Τουρκία αντιλαμβάνεται τη σημερινή συγκυρία ως ευκαιρία αλλαγής των κανόνων που τη δεσμεύουν και την περιορίζουν. Για αυτό επιλέγει να δρα ουδέτερα, δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες για αποδοχή θέσεών της, από τους μεγάλους διεθνείς δρώντες που επηρεάζουν την περιοχή μας.
Εμείς, αφού αμελήσαμε να το φροντίσουμε μέχρι τώρα, υιοθετώντας στάση υποτέλειας, πρέπει να διατρανώσουμε την ανάγκη σεβασμού και υιοθέτησης των διεθνών κανόνων όπως έχουν θεσπιστεί. Ως εκ τούτου πρέπει να στραφούμε στη σταδιακή, προσεκτική και έγκαιρη εφαρμογή τους, υιοθετώντας αυστηρές κυρώσεις στους παραβάτες, πριν τεθούν υπό αμφισβήτηση από τις συνθήκες που τείνει να εκμεταλλευτεί η Τουρκία.
Σημαντική ως προς τούτου είναι η ενίσχυση των δεσμών με κράτη της περιοχής μας, τα οποία στις δεδομένες συνθήκες επιδιώκουν την ενεργή συμμετοχή τους στο υφιστάμενο σύστημα ασφαλείας, όπως είναι η Αίγυπτος.
Η συγκεκριμένη χώρα, αφενός μπορεί να δώσει νέα προοπτική στην εξωτερική μας πολιτική και την οπτική μας για τα τεκταινόμενα. Ταυτοχρόνως, μπορεί να προσφέρει στην Ε.Ε. διέξοδο σε προβλήματα, π.χ. ασφαλείας και ενέργειας, για τα οποία μέχρι τώρα η Ε.Ε. και οι Η.Π.Α. προσέβλεπαν στην Τουρκία. Σε αυτό η ελληνική εξωτερική πολιτική φαίνεται να ακολουθεί τα σωστά βήματα.
Δεν αρκεί όμως, μόνο αυτό. Από τη μία γίνεται αγώνας να απεξαρτηθεί η Ε.Ε. από τη ρωσική ενέργεια. Από την άλλη, αυτός ο αγώνας στρέφει, και με τις ευχές των Η.Π.Α., την Ε.Ε. στην αναζήτηση ενέργειας, από έναν άλλο παραβάτη του διεθνούς δικαίου, την Τουρκία. Η τελευταία δεν παύει να αναζητεί με κάθε μέσο, να γίνει αυτή ένας αναντικατάστατος προμηθευτής ενέργειας. Δεν αρκεί η εισβολή και παράνομη κατοχή κυπριακού/ευρωπαϊκού εδάφους, προβαίνει σε παράνομες οριοθετήσεις, παράνομες έρευνες, εξαγγέλει παράνομες εξορύξεις, απειλεί και πιέζει με στρατιωτικά μέσα κράτη που προσπαθούν να αξιοποιήσουν με ειρηνικά και νόμιμα μέσα τους πόρους τους. Εκβιάζει, ως κοινός κουρσάρος και διεκδικεί παράνομα, το μονοπώλιο. Πρέπει να καταδειχτεί με κάθε τρόπο πως δεν είναι δυνατόν ένας εισβολέας να αντικατασταθεί, σε οποιοδήποτε βαθμό, ως εμπορικός εταίρος και ενεργειακός πάροχος από κάποιον άλλο εισβολέα.
Είναι απαραίτητο τα κράτη που επιθυμούν την ειρηνική συνύπαρξη και συνεργασία, να στηριχτούν έμπρακτα και να ωθηθούν, με κάθε αναγκαία δέσμευση, στην εφαρμογή των προνοιών του διεθνούς δικαίου, της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θαλάσσης, ώστε να απεμπλακούν από τον βρόχο που η Τουρκία στήνει στο γεωπολιτικό στερέωμα για αυτά. Η εξάρτηση ολοένα και περισσότερο των μεγάλων παικτών από αυτήν της δίνει τις απαραίτητες βάσεις για ολοένα και μεγαλύτερη διεκδίκηση και παράνομη δράση. Είναι ζωτικής σημασίας για την ειρήνη και την πρόοδο στην περιοχή μας η άμεση εφαρμογή των προνοιών της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θαλάσσης του 1982 (Σύμβαση Montego Bay του 1982). Είναι ζωτικής σημασίας για τη διεθνή ασφάλεια. Ειδάλλως, τίθεται σε αμφισβήτηση τόσο η αξιοπιστία της Ε.Ε., όσο και η ευστάθεια του διεθνούς συστήματος ασφάλειας και ειρήνης.
Άγγελος Μπληζιώτης, υπεύθυνος επιτροπής διεθνών σχέσεων της ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ
Σημειώσεις:
