Γρηγόρης Ζαρωτιάδης: Οι τιμές εύκολα ανεβαίνουν δύσκολα κατεβαίνουν

Σε εκτενές δημοσίευμα του περιοδικού ΠΑΡΑΛΛΑΞΗ της Θεσσαλονίκης, παρατίθενται οι θέσεις του προέδρου της ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ και καθηγητή των Οικονομικών Γρηγόρη Ζαρωτιάδη για τα ζητήματα του πληθωρισμού και της ακρίβειας, όπως αυτές αναδείχτηκαν από τη συζήτηση με τον δημοσιογράφο Γιώργο Σταυρακίδη.

Αναφορικά με το ζήτημα του αυξανόμενου πληθωρισμού και των συνεπειών του ο πρόεδρος της ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ και κοσμήτορας της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, επεσήμανε ότι ο πληθωρισμός μειώνει «το πραγματικό εισόδημα των εργαζομένων, των λαϊκών νοικοκυριών, όλων αυτών δηλαδή που οι αμοιβές τους, προσδιορίζονται όχι συναρτήσει των τιμών, αλλά από πηγές όπως τους μισθούς, τα ενοίκια κλπ. Το ζήτημα στην περίπτωση του πληθωρισμού είναι αφενός ότι δημιουργεί αυτό το πρόβλημα σε αυτούς που έχουν σταθερές αμοιβές, ενώ από την άλλη συσσωρεύει κέρδη σε αυτούς των οποίων το εισόδημα προκύπτει από τον κύκλο εργασιών».

Ο Γρηγόρης Ζαρωτιάδης υπογράμμισε, σε σχέση με τον πληθωρισμό, το ρόλο των μεγάλων ολιγοπωλίων με τη «μαυραγορίτικη» συμπεριφορά τους, αναφέροντας ότι: «Προφανώς ο πληθωρισμός αυτός, σε μεγάλο βαθμό, οφείλεται σε πραγματικές αιτίες. Ο πόλεμος, οι αλυσίδες προμήθειας και οι αυξήσεις των ασφαλίστρων στις μεταφορές επηρεάζουν το κόστος παραγωγής, καθώς και το κόστος ενέργειας, με αποτέλεσμα όλα αυτά με τη σειρά τους να επηρεάζουν τα κόστη όλων των αγαθών και των υπηρεσιών. Όμως αυτές οι τελικές αυξήσεις στις τιμές, δηλαδή αυτό που βλέπουμε να καταγράφεται εν τέλει ως πληθωρισμός, είναι πολλαπλάσιες της αρχικής πίεσης. Διότι με αφορμή την πραγματική πίεση στα κόστη από τις πραγματικές επιδεινώσεις της κατάστασης, τα ολιγοπώλια κερδοσκοπούν ανεβάζοντας λίγο παραπάνω τις τιμές για να σταθούν καλύτερα στην αγορά. Με πολύ απλά λόγια, είναι η συμπεριφορά που άλλες εποχές την αποκαλούσαμε μαυραγορίτικη και είναι απόλυτα φυσιολογική καθώς οι δρώντες στην «ελεύθερη» οικονομία αξιοποιούν, κατά το μέγιστο δυνατό, την ευκαιρία που τους δίνεται από τις πραγματικές αυξήσεις στο κόστος παραγωγής».

Ο πρόεδρος της ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ αναφέρθηκε στις κοινωνικές αναταραχές, οι οποίες ξέσπασαν στις αρχές του περασμένου Ιανουαρίου στο Καζακστάν, όταν πολίτες άρχισαν να διαδηλώνουν, ενίοτε και με βίαιες μορφές, στους δρόμους των αστικών κέντρων της χώρας εξαιτίας της μεγάλης αύξησης των τιμών του υγροποιημένου πετρελαϊκού αερίου (LPG), του οποίου η τιμή είχε διπλασιαστεί κατά τη διάρκεια μόνο λίγο ημερών. Οι αντιδράσεις εξανάγκασαν την κυβέρνηση σε παραίτηση και σε επιβολή πλαφόν στην τιμή του καυσίμου.

«Όλα αυτά έχουν ευρύτερες κοινωνικές επιπτώσεις», ανέφερε στον δημοσιογράφο Γιώργο Σταυρακίδη, ο πρόεδρος της ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ, διότι «όταν δεν μπορείς να επιβιώσεις, γιατί περί αυτού πρόκειται» και «αισθάνεσαι ότι σε πνίγουν οι υποχρεώσεις, κάποια στιγμή θα αντιδράσεις». Σε αυτές τις περιπτώσεις, υποστήριξε ο Γρηγόρης Ζαρωτιάδης, οι αντιδράσεις δεν πρέπει να αποδυναμώνουν την οικονομική δραστηριότητα, «αλλά να οδηγούν και σε πολιτικές λύσεις και διεξόδους. Δυστυχώς στη χώρα μας αλλά και γενικότερα διεθνώς, είμαστε πιο πολύ στη φάση της αντίδρασης και λιγότερο σε αυτή της ανάδειξης εναλλακτικών προτάσεων».

Στο ερώτημα ποιες μπορεί να είναι οι εναλλακτικές προτάσεις και πιθανές λύσεις των οικονομικών προβλημάτων που έχουν συσσωρευτεί και σε σχέση με τον πληθωρισμό και τις επιπτώσεις του ο Γρηγόρης Ζαρωτιάδης υπενθύμισε ότι «μαγικές λύσεις δεν  υπάρχουν». Και τούτο διότι «δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι με ένα μαγικό ραβδί κάποιος θα μπορούσε να καταργήσει τις διεθνείς πιέσεις στο κόστος αλλά σαφώς μπορεί κάτι να γίνει με ελέγχους τιμών, με άμεση παρέμβαση στο πως τιμολογείται η ενέργεια, με μία προσπάθεια επιβολής ελέγχου των τιμών που αν και είναι ενάντια στη λογική της ελεύθερης λειτουργίας της οικονομίας, στην παρούσα φάση είναι εξόχως απαραίτητη. Επίσης θα μπορούσε να επιδιώξει σοβαρές αυξήσεις των μισθών. Σίγουρα, όμως, δεν αρκεί η επιδοματική πολιτική της κυβέρνησης που απλά δίνει «ασπιρίνες» στην κερδοσκοπία των μεγάλων ολιγοπωλιακών συγκροτημάτων. Όταν δηλαδή προσπαθεί η κυβέρνηση να διευκολύνει τα νοικοκυριά δίνοντάς τους μερικά παραπάνω ευρώ, εν τέλει αυτά καταλήγουν στην τσέπη όσων έχουν τιμολογήσει υπερβολικά την υπηρεσία ή το προϊόν το οποίο περιέχουν. Έτσι, λοιπόν, δεν λύνεις το πρόβλημα, απλά προσπαθείς να διευκολύνεις αυτή τη στιγμή την επιβίωση των νοικοκυριών ευελπιστώντας ότι όταν παρέλθει αυτή η κατάσταση θα επανέλθουν και οι τιμές σε μια φυσιολογική εξέλιξη. Δεν είναι όμως έτσι. Εύκολα ανεβαίνουν οι τιμές, δύσκολα κατεβαίνουν. Δηλαδή την ίδια στιγμή που βλέπουμε ανατιμήσεις 11% δεν θα δούμε μετά υποτιμήσεις 11%. Θα δούμε μια σταθεροποίηση των τιμών, αλλά η ζημιά έχει ήδη γίνει».

Αναφορικά με τον πληθωρισμό και το δημόσιο χρέος ο πρόεδρος της ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ επεσήμανε ότι «ο  πληθωρισμός στο δημόσιο χρέος δεν επηρεάζει άμεσα, αρνητικά. Μάλιστα, υπό μία έννοια, μπορεί να αποτελέσει και μια ελάφρυνση του πραγματικού βάρους του δημόσιου χρέους προς το εσωτερικό., δηλαδή αυτό που χρωστάει το κράτος στους πολίτες του ή στις εταιρείες. Σε αυτή την περίπτωση ο πληθωρισμός είναι το ανάποδο, βελτιώνει δηλαδή το άγος του χρέους, διότι η πραγματική αξία του μειώνεται.

Εκείνο που μπορεί να προκύψει όμως ως πρόβλημα είναι προς το διεθνώς οφειλόμενο ή το εξωτερικό λεγόμενο χρέος. Διότι οι πληθωριστικές πιέσεις μπορούν να προκαλέσουν την υποτίμηση του νομίσματος μας και άρα την επιδείνωση της εξυπηρέτησης του χρέους μας όταν αυτό είναι εκφρασμένο σε άλλα νομίσματα. Εδώ, όμως, ο κίνδυνος αυτός, μάλλον, δεν υπάρχει αφενός διότι το πληθωριστικό φαινόμενο αυτή τη στιγμή είναι διεθνές, αφετέρου διότι το ευρώ ως νόμισμα είναι αλήθεια πως έχει ισχυρές αντιστάσεις».

Ο πρόεδρος της ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ γίνεται σαφής αναφορικά και προς την γενικότερη πολιτική επιδομάτων για να αντιμετωπιστεί η μείωση του εισοδήματος των νοικοκυριών, λόγω των πληθωριστικών πιέσεων, επισημαίνοντας ότι «συνήθως το κράτος αυξάνει τα επιδόματα του και την υποστήριξή του, όπως συμβαίνει αυτή τη στιγμή. Άρα αυξάνει τα έξοδα του και αυτό δημιουργεί πιέσεις για να δημιουργηθούν νέα χρέη».

Όσον αφορά το μέλλον, ο Γρηγόρης Ζαρωτιάδης, προέβλεψε αναταράξεις και δυσκολίες, εξαιτίας του πληθωρισμού, αλλά έσπευσε να δηλώσει ότι «δεν [πρέπει να] μας τρομάζουν οι κοινωνικές αναταράξεις», αρκεί αυτές «να μετουσιώνονται σε κοινωνική πρόταση». Κάτι που δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή.